|
|
|
5 NİSAN AVUKATLAR GÜNÜ TARİHSEL
DAYANAĞI
1. 5 NİSAN 1958 BARO BAŞKANLARI İZMİR TOPLANTISI:
3 Ocak 1934 de İzmir'de yapılan "Türkiye Avukatlar Birliği" Toplantısında;
"Türkiye Barolarının Aynı Çatı Altında Toplanması Düşüncesi" benimsenmiştir.
1934 yılında alınan ilke kararı uyarınca tüm Baro Başkanları bu karardan
yaklaşık 24 yıl sonra, 5 Nisan 1958 tarihinde İzmir'de Ticaret Odası
Toplantı Salonunda toplanarak, iki günlük çalışma sonunda Barolar Birliğinin
kuruluş çalışmalarını görüşmüşlerdir. Toplantı sonucunda alınan kararlar
temenni niteliğindedir.
5 Nisan 1958 yılında yapılan toplantıya ilişkin Türkiye Barolar Birliğinde
kayıt ve tutanak ulunmamaktadır. Toplantı Tutanakları 7 Nisan 1958 Pazartesi
tarihli Demokrat İzmir Gazetesinde yayınlanmıştır. 5 Nisan Avukatlar Günü
kabul edilmesine ilişkin gazete de yer alan görüşmeler şu şekildedir.
Ankara Delegesi Asım Ruacan;
Avukatlar gününün tespiti hakkındaki görüşmeler sonuçlanmıştır. Ben şahsen 5
Nisanın kabulünü teklif ediyorum.
İzmir Delegesi Enver Arslanalp;
Biz İzmir Barosu olarak 5 Nisanı kutladık. Bu artık gelenek haline
gelmiştir.
Ankara Delegesi Kongre Başkanı Mehmet Nomer;
Biz Muhamat Kanununun yürürlüğe girdiği tarihi tetkik ettik. Bu tarih 27
Nisandır. Ancak, 5 Nisanı ayrı olarak kabulde mahzur yoktur.
İstanbul Delegesi Ahmet Hamdi Sayar;
Bizce de 5 Nisanın kabulünde mahzur yoktur.
Sivas Delegesi Şerafettin Solakoğlu;
Bu konuyu Barolar Birliği kurulduktan sonra yetkili organ ele alsın,
teklifindeyim.
Başkan bu teklifi oya sundu ve ittifakla kabul edildiğini bildirdi.
Toplantıyı idare eden Başkan Vekili ve İzmir Delegesi Necdet Öklem;
Gündemdeki konular sona ermiştir. Açılışta olduğu gibi, kapanışı da bu güzel
toplantıyı yapan Ankara Barosu Başkanı ve Toplantı Başkanına bırakıyorum.
Ankara Barosu Başkanı ve Toplantı Başkanı Mehmet Nomer;
Bu toplantıya katılan bütün arkadaşlarıma teşekkür ederim. Mesaimiz müsmir
olsun, Avukatlık Mesleği ilelebet payidar olsun. Hepinizi saygı ile
selamlıyor ve toplantıya son veriyorum.
Toplantı 18.20 de sona ermiş ve iş bu tutanak tarafımızdan tanzimle imza
olunmuştur.
Başkan Mehmet Nomer(Ankara)
Başkan Vekili Necdet Öklem(İzmir)
Yazman Gülser İyigün (Aydın)
Yazman Eşref İnceoğlu (Diyarbakır)
Alınan kararlar iki başlıkta toplanmıştır.
a. Türkiye'deki Baroların Bir Üst Kurulda Toplanmalarına. (Alınan kararda
Türkiye Barolar Birliği ismi kullanılmamıştır)
b. Her Yıl 5 Nisanın Avukatlar Günü Olarak Kutlanmasına Karar Verilmiştir.
5 Nisan 1958 yılında İzmir de yapılan toplantıdan 70 yıl önce İstanbul
Barosunun 5 Nisan 1878 tarihinde ilk Genel Kurulunu yapmış olmasına rağmen,
5 Nisan 1958 İzmir de toplanan Baroların, 5 Nisan tarihini seçmelerinin özel
bir nedeninin olup olmadığı saptanamamıştır.
Daha sonra 06.02.1963 tarihinde toplanan İzmir Barosu Yönetim Kurulu, 5
Nisan tarihini Avukatlar günü olarak kabul edip, kutlama kararı almıştır.
1969 yılında, 1136 sayılı Avukatlık Yasasının geçici 10. Maddesine uyarınca
Türkiye Barolar Birliği kurulmuş, 9 Ağustos 1969 tarihinde Ankara da ilk kez
Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu yapılmıştır.
Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu 11.08.1969 tarihindeki ilk
toplantısında;
"Her yıl Avukatlar günü yapılmasına ve bu günün tespiti için gerekli
incelemeleri yapma görevinin Avukat Osman Kuntman'a verilmesi" kararı
verilmiştir.
Türkiye Barolar Birliği, Av. Kuntman dan bir yazı ile raporunu çok acele
vermesini istemiştir. Sayın Kuntman 10-15 gün gibi kısa bir süre içerisinde
AVUKATLAR GÜNÜNE İLİŞKİN hazırladığı raporunu Türkiye Barolar Birliği'ne
sunmuştur. Rapor iki sayfadan ibarettir. İlk sayfa 6 Eylül 1969 tarihini
taşımakta ve "ilişikte raporunu sunduğunu" belirtmektedir. İkinci sayfada
kısaca İstanbul Barosunun kuruluş tarihçesi anlatılmıştır.
İkinci sayfanın 7. Paragrafının son satırında "İstanbul'da Kurulan İlk Baro
olan Cemiyeti Daime'nin kuruluş tarihi 24 Mart 1878" olarak geçmiştir.
Devamla 2. Sayfanın sonunda;
"Cumhuriyet Döneminde 3 Nisan 1924 günü, 460 sayılı Mahamat Kanunu yürürlüğe
girmiştir.
Bu kanuna göre İstanbul Barosunun ilk Genel Kurulu 18 Ağustos 1924 günü
yanan Adliye Sarayında toplanmıştır"
Demiştir.
Sayın Kuntman'ın verdiği rapordan sonra toplanan Türkiye Barolar Birliği
Yönetim Kurulu 06.09.1969 tarihli Toplantısında "Av. Osman Kuntman ın
Avukatlar gününün tespitine ilişkin raporu incelendikten sonra ve bu konuda
incelemeler tamamlandıktan sonra bir karar verilmesi" kararlaştırmıştır.
İstanbul Barosu Avukatlarından Osman Kuntman sonraki yıllarda yaptığı
ayrıntılı araştırmaları neticesi bu görüşünü değiştirmiştir.
2. TEKİRDAĞ 15, 16 MAYIS 1987 T.B.B GENEL KURULU, AVUKATLAR GÜNÜNÜN
KABULÜ :
Avukatlar Gününe ilişkin uzun bir süre karar alınmamış, 15-16 Mayıs 1987
günlerinde Tekirdağ'da yapılan Genel Kurulda, Av. Nebi İnal, Av. Güneş
Atabey, Av. İskender Özturanlı, Av. Fadıl Aktop, Av.Ahmet Ersöz, Av.Yılmaz
Korkma, Av. S.Yüksel Uşak, Av. K. Öztürk, Av. T. Karal, Av. .Mustafa Paçen
in Divan Başkanlığına ortak önerge vererek 5 NİSAN TARİHİNİN AVUKATLAR GÜNÜ
olarak kutlanmasını istemişlerdir.
Önerge hakkında söz alan İzmir Barosu Delegesi Avukat Enver Arslanalp Genel
Kurulda tutanaklara geçen konuşmasından;
Av. Enver ARSLANALP (İzmir Barosu)-
Efendim 5 Nisan, Avukatlar Günü olarak öteden beri kutlanmaktadır. Bu toplum
katmanlarında tutmuş durumdadır.
5 Nisanın Avukatlar Günü olarak kutlanması 1958 yılında İzmir'de barolar
arası bir kurul ve Türkiye Barolar Birliği'nin gerçekleşmesi yolunda bir
karar alındı. Yani Türkiye Barolar Birliği o karardan sonra yapılan
savaşımlarla gerçekleşti ve o toplantıda kutlanmasına karar verildi.
İleride, ki bunun savaşımını hep birlikte vereceğiz, bir öz yönetim ve
bağımsızlığa barolar kavuştuğu zaman. Onu da ayrıca bir bayram günü olarak
düşünülebilir veyahut da tekrar bir gözden geçirilir, ama şimdilik
düşüncemiz bundan ibarettir.
Saygılar sunarım.
Alkışlar.
BAŞKAN-
Teşekkür ederiz Sayın Özturanlı.
Başka söz almak isteyen var mı?... Yok.
Biraz önce okumuş olduğum önergeyi oylarınıza sunuyorum: 5 Nisan gününü
Avukatlar günü altında kutlamayı kabul edenler...Etmeyenler...
Oybirliğiyle 5 Nisan Avukatlar günü olarak kabul edilmiştir.
Alkışlar.
Tutanaklardan belirlendiği gibi Türkiye Barolar Birliği 15, 16 Mayıs 1987
tarihli Genel Kurulu, 5 NİSAN GÜNÜNÜ AVUKATLAR GÜNÜ olarak oy birliğiyle
kabul etmiştir.
Yapılan araştırmada, Baro Başkanlarının İzmir de neden ilk kez 5 Nisan 1958
de toplandıkları, bu tarihin 70 yıl önce 5 Nisan 1878 de yapılan İstanbul
Barosunun ilk Genel Kuruluyla aynı gün olmasının özel bir nedeninin olup
olmadığı saptanamamıştır.
3. 5 NİSAN 1878 TARİHİNDE YAPILAN İSTANBUL BAROSU'NUN İLK HEYET-İ
UMUMİYESİ:
Av. Osman Kuntman 1969 yılında İstanbul Barosunun kuruluşuna ilişkin
tamamlayamadığı çalışmasını, 4 Ocak 1975 tarihinde tamamlayarak İstanbul
Barosu Yönetim Kurulu'na vermiştir. Daha sonra gerek İstanbul Barosu'na
verdiği raporda ve gerek Nisan 1988 tarihinde İstanbul Barosu Derisinde
yayınlanan yazısında ilk toplantı tarihinin 24 Mart 1294 Mali, 5 Nisan 1878
Miladi olduğunu kabul etmiştir.(İstanbul Barosunun tarihçesi ile ilgili
araştırmalar yapan Özkent, Tan, Betil İstanbul Barosunun ilk Genel Kurulunun
5 Nisan 1878 tarihinde yapıldığı konusunda görüş birliği içindedirler.)
Avukat Osman Kuntman'la çok kez telefonla görüştük ve bu tarihsel eksikliğin
giderilmesi için sözleştik, 3 Mart 1999 saat 16.30 da Karaköy'de Tarihi Ömer
Abet İş Hanındaki bürosunda buluştuk. Kendisine Türkiye Barolar Birliği'ne
verdiği 6 Eylül 1969 tarihli raporun fotokopisini gösterdim. Önce rapordaki
yazım ve imla tekniğinin kendi yazı ve imla tekniğine pek uymadığını
belirtti, arşivini araştırdı ve Türkiye Barolar Birliğine 30 yıl evvel
verdiği raporun suretini buldu. Raporu birlikte inceledik. Kendisi raporunun
7. Paragraf son satırındaki 24 Mart 1878 tarihinin yanlış yazıldığını,
aslında İstanbul Barosuna temel teşkil eden tarihin, İstanbul Barosu ilk
Genel Kurulu olan 5 Nisan 1878 olduğunu, bunu yazdığı yazılarında ve
kitaplarında da belirttiğini vurguladı. Diğer araştırmacılarında bu görüşte
olduğunu belirtti.
Av. Osman Kuntman ile yaptığım görüşme ve belgelerin bir kısmının özgün
metinlerini inceleme neticesi İstanbul Barosu'nun ilk Genel Kurulunun 5
Nisan 1878 tarihinde toplandığı görüşündeyim.
Bu tarihsel gelişme ışığında, Türkiye Barolar Birliği'nin kuruluşu aynı gün
yapılmış iki tarihsel toplantıya dayandırılmalıdır. Bunlardan ilki Birliğin
kabul ettiği 5 Nisan 1958 tarihinde İzmir'de toplanan Baro Başkanlarının
toplantısıdır. Diğeri ise çok mutlu bir tarihsel rastlantı olan, İzmir'deki
toplantıdan 70 yıl önce aynı gün yapılmış olan 5 Nisan 1878 İstanbul
Barosunun İlk Genel Kurul Toplantısıdır.
Bu araştırmamızda 1969 yılında 5 Nisan Avukatlar gününün saptanmasındaki
araştırma eksikliğini de tarihsel tanık ve belgeleriyle açıkladığımı
sanıyorum.
Umarım, Barolar Birliği Genel Kurulunda 5 NİSAN AVUKATLAR GÜNÜNÜN TARİHSEL
DAYANAĞINI, 5 NİSAN 1878 İSTANBUL BAROSU'NUN İLK HEYET İ UMUMİYESİ ve 5
NİSAN 1958 İZMİRDE TOPLANAN BARO BAŞKANLARI TOPLANTISI OLARAK değiştirilir.
Av.Adil Giray ÇELİK
Denizli Barosu
KAYNAKÇA:
1. BETİL Av. Aden , İstanbul Barosunun tarihçesi, İstanbul Barosu Dergisi
1978/ Ocak, Şubat Mart.
2. KUNTMAN Av. Osman, Türkiye de Avukatlık Mesleği, İstanbul Barosunun
Tarihçesi, İstanbul Barosu Dergisi, Bu eser ayrıca 1988 yılında Ufuk
Matbaasında basılmıştır.
3. ÖZKENT Av. Ali Haydar, Avukatın Kitabı, İstanbul Arkadaş Basımevi 1940.
4. TAN Av. Hasan Basri, İstanbul Baro Reisi, İstanbul Baro Mecmuası,
Cumhuriyetin 15. Yıl Dönümü Fevkalade Nüshası, İstanbul 1938.
5. Demokrat İzmir Gazetesi 7 Nisan 1958 Tarihli Sayısı.
6. Türkiye Barolar Birliği Tutanakları ve kayıtları.
Araştırma
Anasayfa
|
|
|